اسيدوز چيست؟ زماني كه كليه ها و ريه هاي شما در كنترل اسيديته بدن موفق عمل نكنند، مايعات بدن شما حاوي اسيد زيادي مي شود، كه به اين حالت، اسيدوز مي گويند. بدن، در بسياري از فرآيندهاي خود ، اسيد توليد مي كنند. ريه ها و كليه هاي شما معمولاً مي توانند عدم تعادل pH جزئي را جبران كنند ، اما در صورتي كه ميزان اسيدوز بالا باشد، منجر به تجمع بيش از حد اسيد در بدن شما مي شود كه در نتيجه بدن توانايي ايجاد تعادل pH را نخواهد داشت.
ميزان اسيديته خون شما با تعيين pH آن اندازه گيري مي شود. PH پايين تر به اين معني است كه خون شما اسيدي تر است ، در حالي كه pH بالاتر به معناي قليايي تر بودن خون شما است. pH خون شما بايد در حدود 7.36 باشد.
طبق گفته انجمن آمريكايي شيمي باليني (AACC) ، اسيدوز با pH برابر يا پايين تر از 7.35 روي مي دهد.. آلكالوز (قليايي شدن) با سطح pH برابر يا بالاتر 7.45 مشخص مي شود. اگرچه به نظر ناچيز است، اما اين اختلافات عددي مي تواند جدي باشد. اسيدوز مي تواند منجر به بروز بسياري از مشكلات سلامتي شود و حتي مي تواند تهديد كنند زندگي باشد.
علل اسيدوز
دو نوع اسيدوز وجود دارد كه هر كدام دلايل مختلفي دارند. بسته به علت اصلي اسيدوز ، نوع اسيدوز به عنوان اسيدوز تنفسي يا اسيدوز متابوليك طبقه بندي مي شود.
اسيدوز تنفسي
اسيدوز تنفسي وقتي بيش از حد CO2 در بدن ايجاد مي شود. به طور معمول ، ريه ها هنگام تنفس ، CO2 را از بين مي برند. با اين حال ، گاهي اوقات بدن شما نمي تواند از ميزان كافي CO2 خلاص شود. اين ممكن است به دليل:
1. شرايط مزمن تنفسي ، مانند آسم
2. آسيب به ريه ها
3. چاقي ، كه مي تواند تنفس را دشوار كند
4. سوء استفاده از آرام بخش
5. استفاده بيش از حد از الكل
6. ضعف عضلات در قفسه سينه
7. مشكلات سيستم عصبي
8. ساختار ريه تغيير شكل يافته
اسيدوز متابوليك
اسيدوز متابوليك به جاي ريه ها در كليه ها شروع مي شود. هنگامي اتفاق مي افتد كه آنها به اندازه كافي اسيد را از بين نبرند يا خيلي زياد آن را از بين ببرند. سه شكل عمده اسيدوز متابوليك وجود دارد:
اسيدوز ديابتيك، در مبتلايان به ديابت مشاهده مي شود كه به خوبي كنترل نشده باشند. اگر بدن شما به اندازه كافي انسولين نداشته باشد ، كتون ها در بدن شما ساخته مي شوند و خون شما را اسيدي مي كنند.
اسيدوز هيپركلورميك، ناشي از از بين رفتن بي كربنات سديم است كه عامل خنثي نگه داشتن خون مي باشد. اسهال و استفراغ مي توانند باعث اين نوع اسيدوز شوند.
اسيدوز لاكتيك، هنگامي كه اسيد لاكتيك زيادي در بدن شما وجود دارد رخ مي دهد. علل آن مي تواند شامل فعاليت هاي ورزشي، مصرف مزمن الكل ، نارسايي قلبي ، سرطان ، تشنج ، نارسايي كبد ، كمبود اكسيژن طولاني مدت و قند خون پايين باشد.
اسيدوز توبولار، زماني اتفاق مي افتد كه كليه ها قادر به دفع اسيدها در ادرار نيستند. اين باعث مي شود خون اسيدي شود.
عوامل خطر اسيدي شدن بدن
عواملي كه مي توانند در خطر اسيدوز شما نقش داشته باشند عبارتند از:
1. يك رژيم غذايي پرچرب كه كم كربوهيدرات است
2. نارسايي كليه
3. چاقي
4. كم آبي
5. آسپرين يا مسموميت با متانول
6. ديابت
علائم اسيدوز در بدن
هر دو اسيدوز تنفسي و متابوليك علائم زيادي دارند. اما علائم اسيدوز براساس علت آن متفاوت است.
برخي از علائم رايج اسيدوز تنفسي شامل موارد زير است:
1. خستگي يا خواب آلودگي
2. زود خسته مي شويد
3. گيجي
4. تنگي نفس
5. خواب آلودگي
6. سردرد
برخي از علائم متداول اسيدوز متابوليك شامل موارد زير است:
1. تنفس سريع و كم عمق
2. گيجي
3. خستگي
4. سردرد
5. خواب آلودگي
6. عدم اشتها
7. زردي
8. افزايش ضربان قلب
روش هاي آزمايش و تشخيص اسيدوز
اگر فكر مي كنيد ممكن است اسيدوز داشته باشيد ، سريعاً به پزشك مراجعه كنيد. تشخيص زودرس مي تواند تفاوت زيادي در بهبودي شما ايجاد كند.
پزشكان اسيدوز را با يك سري آزمايش خون تشخيص مي دهند. گاز خون شرياني به ميزان اكسيژن و دي اكسيد كربن موجود در خون شما نشان مي دهد. همچنين pH خون شما را نشان مي دهد. يك صفحه اصلي متابوليك عملكرد كليه و تعادل pH شما را بررسي مي كند. همچنين ميزان كلسيم ، پروتئين ، قند خون و الكتروليت شما را اندازه گيري مي كند. اگر اين آزمايش ها با هم انجام شوند ، مي توانند انواع مختلف اسيدوز را شناسايي كنند.
اگر به اسيدوز تنفسي مبتلا شده باشيد ، پزشك مي خواهد سلامت ريه هاي شما را بررسي كند. اين ممكن است شامل اشعه X قفسه سينه يا آزمايش عملكرد ريوي باشد.
اگر اسيدوز متابوليك مشكوك است ، بايد يك نمونه ادرار بدهيد. پزشكان pH را بررسي مي كنند تا ببينند آيا اسيدها و پايه ها را به درستي از بين مي بريد يا خير. آزمايش هاي اضافي ممكن است لازم باشد تا علت اسيدوز شما مشخص شود.
درمان اسيدوز
پزشكان معمولاً بايد بدانند كه علت اسيدوز شما براي تعيين نحوه درمان آن چيست. با اين حال ، برخي از درمان ها مي توانند براي هر نوع اسيدوز استفاده شوند. به عنوان مثال ، پزشك شما ممكن است بي كربنات سديم (جوش شيرين) براي افزايش pH خون شما به شما بدهد. اين مي تواند به صورت دهان يا با قطره داخل وريدي (IV) انجام شود. درمان ساير انواع اسيدوز مي تواند مستلزم معالجه علت آنها باشد و يا از شما بخواهد مصرف غذاهاي قليايي و يا نوشيدن آب قليايي را در رژيم خود بگنجانيد.
اسيدوز تنفسي
درمان اين بيماري معمولاً براي كمك به ريه هاي شما طراحي شده است. به عنوان مثال ، ممكن است داروهايي براي رقيق كردن مجاري هوايي به شما داده شود. همچنين ممكن است به شما اكسيژن يا دستگاه فشار مستمر هوايي مثبت (CPAP) داده شود. در صورت داشتن انسداد هوايي يا ضعف عضلاني ، دستگاه CPAP مي تواند به شما در تنفس كمك كند.
اسيدوز متابوليك
انواع خاص اسيدوز متابوليك هر كدام درمان خاص خود را دارند. به مبتلايان به اسيدوز هيپركلورميك ممكن است بي كربنات سديم داده شود. اسيدوز ناشي از نارسايي كليه با سديم سيترات قابل درمان است. افراد ديابتي مبتلا به كتواسيدوز مايعات IV و انسولين را براي تعادل در pH آنها دريافت مي كنند. درمان اسيدوز لاكتيك بسته به علت ممكن است شامل مكمل هاي بي كربنات ، مايعات IV ، اكسيژن يا آنتي بيوتيك ها و آب قليايي باشد.
عوارض اسيدوز
بدون درمان سريع ، اسيدوز ممكن است به عوارض بهداشتي زير منجر شود:
1. سنگ كليه
2. مشكلات مزمن كليه
3. نارسايي كليه
4. بيماري استخوان
5. رشد تاخيري
پيشگيري از اسيدوز
شما به طور كامل نمي توانيد از اسيدوز جلوگيري كنيد. با اين حال ، مواردي وجود دارد كه مي توانيد براي كاهش ريسك خود انجام دهيد.
براي كاهش خطر اسيدوز تنفسي مي توانيد موارد زير را انجام دهيد:
آرام بخش را طبق تجويز مصرف كنيد و هرگز آنها را با الكل مخلوط نكنيد.
سيگار نكشيد. سيگار كشيدن مي تواند به ريه هاي شما آسيب برساند و تنفس را كمتر موثر كند.
وزن سالم خود را حفظ كنيد. چاقي مي تواند تنفس را براي شما سخت تر كند.
براي كاهش خطر اسيدوز متابوليك مي توانيد موارد زير را انجام دهيد:
هيدراته بمانيد. مقدار زيادي آب و مايعات قليايي ديگر بنوشيد.
كنترل ديابت خود را حفظ كنيد. اگر ميزان قند خون خود را به خوبي مديريت كنيد ، مي توانيد از كتواسيدوز جلوگيري كنيد. نوشيدن الكل را متوقف كنيد.
اسيدوز چيست؟ زماني كه كليه ها و ريه هاي شما در كنترل اسيديته بدن موفق عمل نكنند، مايعات بدن شما حاوي اسيد زيادي مي شود، كه به اين حالت، اسيدوز مي گويند. بدن، در بسياري از فرآيندهاي خود ، اسيد توليد مي كنند. ريه ها و كليه هاي شما معمولاً مي توانند عدم تعادل pH جزئي را جبران كنند ، اما در صورتي كه ميزان اسيدوز بالا باشد، منجر به تجمع بيش از حد اسيد در بدن شما مي شود كه در نتيجه بدن توانايي ايجاد تعادل pH را نخواهد داشت.
ميزان اسيديته خون شما با تعيين pH آن اندازه گيري مي شود. PH پايين تر به اين معني است كه خون شما اسيدي تر است ، در حالي كه pH بالاتر به معناي قليايي تر بودن خون شما است. pH خون شما بايد در حدود 7.36 باشد.
طبق گفته انجمن آمريكايي شيمي باليني (AACC) ، اسيدوز با pH برابر يا پايين تر از 7.35 روي مي دهد.. آلكالوز (قليايي شدن) با سطح pH برابر يا بالاتر 7.45 مشخص مي شود. اگرچه به نظر ناچيز است، اما اين اختلافات عددي مي تواند جدي باشد. اسيدوز مي تواند منجر به بروز بسياري از مشكلات سلامتي شود و حتي مي تواند تهديد كنند زندگي باشد.
علل اسيدوز
دو نوع اسيدوز وجود دارد كه هر كدام دلايل مختلفي دارند. بسته به علت اصلي اسيدوز ، نوع اسيدوز به عنوان اسيدوز تنفسي يا اسيدوز متابوليك طبقه بندي مي شود.
اسيدوز تنفسي
اسيدوز تنفسي وقتي بيش از حد CO2 در بدن ايجاد مي شود. به طور معمول ، ريه ها هنگام تنفس ، CO2 را از بين مي برند. با اين حال ، گاهي اوقات بدن شما نمي تواند از ميزان كافي CO2 خلاص شود. اين ممكن است به دليل:
1. شرايط مزمن تنفسي ، مانند آسم
2. آسيب به ريه ها
3. چاقي ، كه مي تواند تنفس را دشوار كند
4. سوء استفاده از آرام بخش
5. استفاده بيش از حد از الكل
6. ضعف عضلات در قفسه سينه
7. مشكلات سيستم عصبي
8. ساختار ريه تغيير شكل يافته
اسيدوز متابوليك
اسيدوز متابوليك به جاي ريه ها در كليه ها شروع مي شود. هنگامي اتفاق مي افتد كه آنها به اندازه كافي اسيد را از بين نبرند يا خيلي زياد آن را از بين ببرند. سه شكل عمده اسيدوز متابوليك وجود دارد:
اسيدوز ديابتيك، در مبتلايان به ديابت مشاهده مي شود كه به خوبي كنترل نشده باشند. اگر بدن شما به اندازه كافي انسولين نداشته باشد ، كتون ها در بدن شما ساخته مي شوند و خون شما را اسيدي مي كنند.
اسيدوز هيپركلورميك، ناشي از از بين رفتن بي كربنات سديم است كه عامل خنثي نگه داشتن خون مي باشد. اسهال و استفراغ مي توانند باعث اين نوع اسيدوز شوند.
اسيدوز لاكتيك، هنگامي كه اسيد لاكتيك زيادي در بدن شما وجود دارد رخ مي دهد. علل آن مي تواند شامل فعاليت هاي ورزشي، مصرف مزمن الكل ، نارسايي قلبي ، سرطان ، تشنج ، نارسايي كبد ، كمبود اكسيژن طولاني مدت و قند خون پايين باشد.
اسيدوز توبولار، زماني اتفاق مي افتد كه كليه ها قادر به دفع اسيدها در ادرار نيستند. اين باعث مي شود خون اسيدي شود.
عوامل خطر اسيدي شدن بدن
عواملي كه مي توانند در خطر اسيدوز شما نقش داشته باشند عبارتند از:
1. يك رژيم غذايي پرچرب كه كم كربوهيدرات است
2. نارسايي كليه
3. چاقي
4. كم آبي
5. آسپرين يا مسموميت با متانول
6. ديابت
علائم اسيدوز در بدن
هر دو اسيدوز تنفسي و متابوليك علائم زيادي دارند. اما علائم اسيدوز براساس علت آن متفاوت است.
برخي از علائم رايج اسيدوز تنفسي شامل موارد زير است:
1. خستگي يا خواب آلودگي
2. زود خسته مي شويد
3. گيجي
4. تنگي نفس
5. خواب آلودگي
6. سردرد
برخي از علائم متداول اسيدوز متابوليك شامل موارد زير است:
1. تنفس سريع و كم عمق
2. گيجي
3. خستگي
4. سردرد
5. خواب آلودگي
6. عدم اشتها
7. زردي
8. افزايش ضربان قلب
روش هاي آزمايش و تشخيص اسيدوز
اگر فكر مي كنيد ممكن است اسيدوز داشته باشيد ، سريعاً به پزشك مراجعه كنيد. تشخيص زودرس مي تواند تفاوت زيادي در بهبودي شما ايجاد كند.
پزشكان اسيدوز را با يك سري آزمايش خون تشخيص مي دهند. گاز خون شرياني به ميزان اكسيژن و دي اكسيد كربن موجود در خون شما نشان مي دهد. همچنين pH خون شما را نشان مي دهد. يك صفحه اصلي متابوليك عملكرد كليه و تعادل pH شما را بررسي مي كند. همچنين ميزان كلسيم ، پروتئين ، قند خون و الكتروليت شما را اندازه گيري مي كند. اگر اين آزمايش ها با هم انجام شوند ، مي توانند انواع مختلف اسيدوز را شناسايي كنند.
اگر به اسيدوز تنفسي مبتلا شده باشيد ، پزشك مي خواهد سلامت ريه هاي شما را بررسي كند. اين ممكن است شامل اشعه X قفسه سينه يا آزمايش عملكرد ريوي باشد.
اگر اسيدوز متابوليك مشكوك است ، بايد يك نمونه ادرار بدهيد. پزشكان pH را بررسي مي كنند تا ببينند آيا اسيدها و پايه ها را به درستي از بين مي بريد يا خير. آزمايش هاي اضافي ممكن است لازم باشد تا علت اسيدوز شما مشخص شود.
درمان اسيدوز
پزشكان معمولاً بايد بدانند كه علت اسيدوز شما براي تعيين نحوه درمان آن چيست. با اين حال ، برخي از درمان ها مي توانند براي هر نوع اسيدوز استفاده شوند. به عنوان مثال ، پزشك شما ممكن است بي كربنات سديم (جوش شيرين) براي افزايش pH خون شما به شما بدهد. اين مي تواند به صورت دهان يا با قطره داخل وريدي (IV) انجام شود. درمان ساير انواع اسيدوز مي تواند مستلزم معالجه علت آنها باشد و يا از شما بخواهد مصرف غذاهاي قليايي و يا نوشيدن آب قليايي را در رژيم خود بگنجانيد.
اسيدوز تنفسي
درمان اين بيماري معمولاً براي كمك به ريه هاي شما طراحي شده است. به عنوان مثال ، ممكن است داروهايي براي رقيق كردن مجاري هوايي به شما داده شود. همچنين ممكن است به شما اكسيژن يا دستگاه فشار مستمر هوايي مثبت (CPAP) داده شود. در صورت داشتن انسداد هوايي يا ضعف عضلاني ، دستگاه CPAP مي تواند به شما در تنفس كمك كند.
اسيدوز متابوليك
انواع خاص اسيدوز متابوليك هر كدام درمان خاص خود را دارند. به مبتلايان به اسيدوز هيپركلورميك ممكن است بي كربنات سديم داده شود. اسيدوز ناشي از نارسايي كليه با سديم سيترات قابل درمان است. افراد ديابتي مبتلا به كتواسيدوز مايعات IV و انسولين را براي تعادل در pH آنها دريافت مي كنند. درمان اسيدوز لاكتيك بسته به علت ممكن است شامل مكمل هاي بي كربنات ، مايعات IV ، اكسيژن يا آنتي بيوتيك ها و آب قليايي باشد.
عوارض اسيدوز
بدون درمان سريع ، اسيدوز ممكن است به عوارض بهداشتي زير منجر شود:
1. سنگ كليه
2. مشكلات مزمن كليه
3. نارسايي كليه
4. بيماري استخوان
5. رشد تاخيري
پيشگيري از اسيدوز
شما به طور كامل نمي توانيد از اسيدوز جلوگيري كنيد. با اين حال ، مواردي وجود دارد كه مي توانيد براي كاهش ريسك خود انجام دهيد.
براي كاهش خطر اسيدوز تنفسي مي توانيد موارد زير را انجام دهيد:
آرام بخش را طبق تجويز مصرف كنيد و هرگز آنها را با الكل مخلوط نكنيد.
سيگار نكشيد. سيگار كشيدن مي تواند به ريه هاي شما آسيب برساند و تنفس را كمتر موثر كند.
وزن سالم خود را حفظ كنيد. چاقي مي تواند تنفس را براي شما سخت تر كند.
براي كاهش خطر اسيدوز متابوليك مي توانيد موارد زير را انجام دهيد:
هيدراته بمانيد. مقدار زيادي آب و مايعات قليايي ديگر بنوشيد.
كنترل ديابت خود را حفظ كنيد. اگر ميزان قند خون خود را به خوبي مديريت كنيد ، مي توانيد از كتواسيدوز جلوگيري كنيد. نوشيدن الكل را متوقف كنيد.
نکات مهم هنگام اجاره خانه برای اینکه سرتان کلاه نرود